🟣Templariusze i Baphomet: Historia Faktów oraz Narodziny Mitu

Historia nie jest jedynie zapisem minionych dni – jest żywą tkanką pamięci, w której fakty splatają się z mitami, a prawda z cieniem opowieści. W cieniu templariuszy rodzi się figura Baphometa – niejasna, kontrowersyjna, lecz pełna symbolicznej mocy. To właśnie w tej przestrzeni, gdzie historia staje się interpretacją, a legenda przeobraża się w objawienie, otwiera się brama 🟣Fioletowego Echa.

Rycerze i demon

Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, powszechnie znany jako templariusze, został założony w 1118 roku. Przez niemal dwa stulecia pełnili rolę strażników pielgrzymów, elitarnej siły militarnej i potęgi finansowej. Ich nagły i dramatyczny upadek w 1307 roku, inicjowany przez króla Francji Filipa IV Pięknego i papieża Klemensa V, pozostawił w historii głęboką wyrwę, którą szybko wypełniły tajemnice, oskarżenia i legendy. Centralnym, najbardziej ponurym elementem tych oskarżeń stał się kult Baphometa – istoty, która z mglistego zarzutu procesowego przekształciła się w jeden z najpotężniejszych symboli zachodniego okultyzmu.

Templariusze: Fakty historyczne

Zakon templariuszy, zorganizowany na wzór cysterski, łączył ideał mnicha-rycerza. Ślubowali czystość, posłuszeństwo i ubóstwo, choć to ostatnie dotyczyło jednostek, podczas gdy zakon jako całość zgromadził ogromne bogactwo. Ich sieć komandorii i preceptorów rozciągała się od Ziemi Świętej po całą Europę, tworząc pierwszy w średniowieczu system bankowy.

Upadek zakonu był wynikiem splotu czynników: utraty ostatnich twierdz w Outremer (1291), zazdrości o ich majątek oraz bezwzględnej polityki króla Filipa IV, który był u nich głęboko zadłużony. W piątek, 13 października 1307 roku, rozpoczęły się masowe aresztowania templariuszy we Francji. Podstawą były zarzuty o herezję, apostazję, obsceniczny kult i bałwochwalstwo.

Baphomet: Od zeznania do symbolu

W kontekście procesu templariuszy, Baphomet pojawia się w zeznaniach wymuszonych torturami. Nie jest to spójny obraz. Część braci zeznawała o kulcie głowy (caput), innych idolu o ludzkiej czaszce, drewnianej głowie lub relikwii. Imię „Baphomet” (warianty: Bafomet, Baffomet) interpretowano na różne sposoby: jako zniekształcenie Mahometa (Mahomet → Bafomet), co miało wskazywać na sympatie islamskie; jako greckie zbitki słów oznaczających „chrzest mądrości”; czy też jako kabalistyczne odzwierciedlenie terminu Sophia – Mądrość.

Malcolm Barber, wybitny mediewista, podsumowuje:

„Baphomet był wytworem inkwizytorów, powstałym z połączenia dwóch słów i dostosowanym do potrzeb procesu. […] W zeznaniach templariuszy nie ma opisu jednolitego, spójnego bóstwa. Była to głowa, czaszka, posąg o trzech twarzach – wszystko, co można było sobie wyobrazić pod wpływem bólu i strachu.”

(Barber, Templariusze, 1999).

Historycy są dziś zgodni: nie ma żadnych wiarygodnych, niezależnych dowodów na to, że templariusze rzeczywiście czcili jakąś postać o imieniu Baphomet. Był to element konstruktu oskarżycielskiego, mający zdemonizować zakon i uzasadnić konfiskatę jego dóbr.

Narodziny mitu: Baphomet w okultyzmie

Baphomet zawdzięcza swoje współczesne oblicze XIX-wiecznemu okultyzmowi. Kluczową postacią był francuski mag i pisarz Éliphas Lévi (właśc. Alphonse Louis Constant). W swoim dziele Dogme et Rituel de la Haute Magie (1854-1856) stworzył on słynny wizerunek Baphometa z Mendes: androgynicznej istoty z głową kozła, kobiecą piersią, skrzydłami i pochodnią między rogami. Na jej ramieniu widnieją napisy Solve (Rozwiąż) i Coagula (Ściągnij). Lévi widział w tej figurze symbol „absolutnego w kosmogonii”, unii przeciwieństw, wtajemniczenia i gnostyckiej wiedzy.

Éliphas Lévi pisał:

„Czarci kozioł ofiarny z Mendes był symbolem tego samego, co Baphomet templariuszy. […] To symbol światła astralnego w jego podwójnym działaniu – twórczym i niszczycielskim.”

(Lévi, Dogme et Rituel de la Haute Magie, 1856).

Ten wizerunek przejęli później inni, nadając mu nowe znaczenia. W Telemacie Aleistera Crowleya Baphomet stał się symbolem wtajemniczenia i „Wielkiego Dzieła”. W 1966 roku Kościół Szatana Antoniego LaVey’a przyjął rysunek Lévi jako oficjalny symbol, utrwalając go w popkulturze jako ikonę satanizmu – co było dalekie od pierwotnych, ezoterycznych intencji Lévi.

Związek templariuszy i Baphometa w kulturze

Mit o powiązaniach templariuszy z okultystycznym Baphometem jest więc tworem późniejszym o kilkaset lat. To efekt romantycznego i neotemplarystycznego zainteresowania w XVIII i XIX wieku, które połączyło historyczne (choć wymuszone) zeznania z symboliką nowożytnego okultyzmu.

• W literaturze i filmie: Templariusze i Baphomet pojawiają się jako elementy tajemnych spisków w powieściach (np. Foucault’s Pendulum Umberta Eco), grach wideo (seria Assassin’s Creed) i filmach, często bez historycznego zakorzenienia, ale za to z potężnym ładunkiem symbolicznym.
  · W teoriach spiskowych: Mit bywa łączony z opowieściami o skarbie templariuszy, Świętym Graalu czy nawet przetrwaniu zakonu w podziemiu.

Rozdzielenie historii od legendy

Dzisiejsze rozumienie związku templariuszy z Baphometem funkcjonuje na dwóch, niemających ze sobą wiele wspólnego, poziomach:

• 
  1. Poziom historyczny: Baphomet to protokół śledczy, mglisty termin pojawiający się w zeznaniach wymuszonych na torturowanych mnichach-rycerzach. Nie ma podstaw, by uważać go za realny element praktyk zakonu.
  2. Poziom kulturowy i symboliczny: Baphomet Éliphasa Lévi to potężny symbol ezoteryczny XIX-wiecznego okultyzmu, który następnie wsiąkł do szerokiej kultury. Jego powiązanie z templariuszami jest częścią mitologii nowożytnej, która przerobiła średniowieczny zakon na strażników tajemnej, heretyckiej wiedzy.

Dziedzictwo templariuszy i Baphometa to nie dziedzictwo faktów, a dziedzictwo wyobraźni. Opowieść ta, niczym wieża zbudowana na chwiejnych zeznaniach i późniejszych interpretacjach, przetrwała upadek zakonu o siedem stuleci. Dowodzi to nie tyle prawdy o średniowieczu, co naszej nieustającej fascynacji tajemnicą, spiskiem i pograniczem między sacrum a profanum.

Historia templariuszy i symbol Baphometa pozostają w półmroku – między faktem a legendą, między świadectwem a wyobraźnią. To właśnie w tej przestrzeni rodzi się 🟣 Fioletowe Echo: przypomnienie, że dzieje nigdy nie są jedynie kroniką, lecz opowieścią, którą każdy czas na nowo odczytuje. Tajemnica nie znika – staje się zwierciadłem, w którym odbija się nasza własna potrzeba sensu i objawienia.

📚 Bibliografia i źródła:

Podstawowe opracowania naukowe (Templariusze):

• 1. Barber, Malcolm. The Trial of the Templars. Cambridge University Press, 1978. (Polskie wydanie: Proces templariuszy, Dom Wydawniczy Rebis, 2002).
  2. Barber, Malcolm. The New Knighthood: A History of the Order of the Temple. Cambridge University Press, 1994. (Polskie wydanie: Templariusze, Dom Wydawniczy Rebis, 1999).
  3. Demurger, Alain. Les Templiers. Une chevalerie chrétienne au Moyen Âge. Éditions du Seuil, 2005. (Polskie wydanie: Templariusze. Dzieje i mity, Wydawnictwo Astra, 2020).
  4. Read, Piers Paul. The Templars. Weidenfeld & Nicolson, 1999. (Polskie wydanie: Templariusze, Wydawnictwo Da Capo, 2001).

Źródła historyczne i studia szczegółowe:

• 1. Regula pauperum commilitonum Christi Templique Salomonici – Łacińska reguła zakonu templariuszy.
  2. Michelet, Jules (ed.). Le Procès des Templiers. 2 vols. Paris, 1841-1851. (Krytyczne wydanie dokumentów procesowych).
  3. Partner, Peter. The Murdered Magicians: The Templars and their Myth. Oxford University Press, 1981. (Analiza tworzenia się mitu).

Okultyzm i symbolika Baphometa:

• 1. Lévi, Éliphas. Dogme et Rituel de la Haute Magie. 2 vols. Paris, 1854-1856. (Kluczowe dzieło dla współczesnego wizerunku Baphometa).
  2. Introvigne, Massimo. Il cappello del mago. I nuovi movimenti magici dallo spiritismo al satanismo. SugarCo, 1990. (Analiza rozwoju współczesnego okultyzmu).
  3. van Luijk, Ruben. Children of Lucifer: The Origins of Modern Religious Satanism. Oxford University Press, 2016. (Omawia adopcję symbolu Baphometa przez ruch satanistyczny).

Artykuły naukowe:

• 1. Słodkowski, Piotr. „Baphomet: od zeznań templariuszy do symbolu okultystycznego”. Nomos: Zeszyty Naukowe Studentów i Doktorantów UJ, nr 1, 2015, s. 24-37.
  2. Partner, Peter. „The Templars and the Worship of Baphomet”. W: The Religions of the Book: Christianity, Judaism and Islam, red. G. R. Evans, The University of Chicago Press, 1988.

Źródła internetowe (weryfikowalne, instytucjonalne):

• 1. The British Library – kolekcja manuskryptów związanych z templariuszami. https://www.bl.uk/
  2. Vatican Archives – dokumenty związane z procesem templariuszy (m.in. bulla Vox in excelso). https://www.vatican.va/

Templariusze, czyli Zakon Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, to średniowieczny katolicki zakon rycerski, który działał od XII do XIV wieku. Zakon został założony około roku 1118 przez Huguesa de Payns i jego towarzyszy, którzy zobowiązali się do obrony pielgrzymów i ochrony szlaków pielgrzymkowych. W 1129 roku na synodzie w Troyes templariusze otrzymali regułę zakonną opartą na regule cysterskiej, a ich sentencją stało się zdanie “Memento Finis” (z łac. “pamiętaj o końcu”). Templariusze byli znani z dyscypliny wojskowej, surowości życia oraz z ich czerwonego krzyża, który nosili na białym habicie.

Dokładna liczba templariuszy w czasach ich największej potęgi nie jest łatwa do ustalenia, ponieważ liczba członków zakonu zmieniała się wraz z czasem i wydarzeniami historycznymi. Szacuje się, że w szczytowym okresie, czyli w XIII wieku, zakon mógł liczyć od kilkuset do kilku tysięcy rycerzy i braci. Niektóre  źródła podają że w okresie największego rozwoju liczba templariuszy szacowana  jest na ok. 15 000- 20 000 członków. Jednakże, w momencie rozwiązania zakonu przez papieża Klemensa V w 1312 roku, ich liczba była już znacznie mniejsza z powodu prześladowań i zatargów z Kościołem katolickim.

POCZĄTKI ZAKONU:

Templariusze powstali w 1119 roku, kiedy dziewięciu francuskich rycerzy złożyło śluby ubóstwa, czystości i posłuszeństwa, aby chronić drogi i gościńce przed rabusiami oraz dbać o bezpieczeństwo pątników.
Wiedza i finanse: Templariusze czerpali wiele z wiedzy Wschodu, z dorobku antyku i współpracy z muzułmanami. Doskonale opanowali sztukę finansjery, poznali nauki ścisłe – fizykę, matematykę, a także rolnictwo.
Symbolika: Ich godłem był czerwony, ośmiokątny krzyż, symbol męczeństwa, który nosili na białym habicie. Pieczęć templariuszy przedstawiała dwóch uzbrojonych rycerzy na jednym koniu, co do dziś budzi spekulacje co do jej znaczenia.
Majątek i wpływy: Zakon posiadał ogromne bogactwa i wpływy, rozsiane po całej Europie, nawet w Polsce. Ich majątek, liczony był w milionach kilogramów srebra2.
Koniec zakonu: Zakon templariuszy spotkał tragiczny koniec, będąc ofiarą intryg politycznych i oskarżeń o herezję, co doprowadziło do ich rozwiązania w XIV w.

Zakon rycerski, który powstał w XII wieku podczas krucjat. Zyskali ogromną popularność i wpływy, zarówno finansowe, jak i polityczne, jednak w XIV wieku zostali rozwiązani przez papieża Klemensa V. Jego członków oskarżono o herezję i inne przestępstwa, co doprowadziło do ich prześladowań i likwidacji. Legendy i tajemnice związane z templariuszami przetrwały do dzisiaj, inspirując literaturę i filmy.

Legendy o templariuszach są bogate i pełne tajemnic. Niektóre z najbardziej znanych opowieści to:

1. Skarby templariuszy: Istnieją liczne legendy o ukrytych skarbach, które rzekomo należały do templariuszy. Mówi się, że w chwili ich prześladowań ukryli ogromne bogactwa, które do dzisiaj nie zostały odnalezione.

2. Święty Graal: Templariusze często są kojarzeni z poszukiwaniami Świętego Graala, mistycznego kielicha używanego przez Jezusa Chrystusa podczas Ostatniej Wieczerzy. Legenda głosi, że templariusze mieli poszukiwać Graala i chronić go.

3. Tajemnicze rytuały: Istnieją opowieści o tajemniczych obrzędach i rytuałach wykonywanych przez templariuszy, które często są przedstawiane jako elementy esoteryczne lub nawet okultystyczne.

4. Ucieczka do Nowego Świata: Niektóre legendy sugerują, że niektórzy templariusze uciekli do Nowego Świata przed prześladowaniami, co doprowadziło do powstania tajemniczych społeczności w Ameryce.

5. Zdrada i spisek: Według niektórych legend, templariusze zostali zdradzeni przez władców i kościół z powodu ich bogactwa i wpływów, a ich rozwiązanie było częścią spisku mającego na celu przejęcie ich majątków i mocy.

Obyczaje templariuszy opierały się na surowej dyscyplinie, religijności i oddaniu swojemu zakonowi. Niektóre z ich głównych obyczajów to:

1. Życie zakonne: Templariusze prowadzili życie zakonne zgodnie z regułami ustalonymi przez ich założyciela, św. Bernarda z Clairvaux. Wymagało to surowych zasad dotyczących modlitwy, pokory i posłuszeństwa.

2. Śluby: Członkowie zakonu składali śluby ubóstwa, czystości i posłuszeństwa, oddając swoje życie na służbę chrześcijaństwu i obronę krzyża.

3. Obrona chrześcijaństwa: Głównym celem templariuszy było bronić chrześcijaństwa i uczestniczyć w krucjatach przeciwko muzułmanom w Ziemi Świętej.

4. Walka rycerska: Templariusze byli doskonale wyszkolonymi rycerzami, którzy przeszli surowe szkolenie wojskowe i byli gotowi walczyć zarówno na polu bitwy, jak i w obronie zamków i twierdz.

5. Asceza i posłuszeństwo: Życie templariuszy było podporządkowane surowym regułom ascezy i posłuszeństwa, co obejmowało ograniczenie dóbr materialnych i całkowite podporządkowanie się woli zakonu i jego przełożonych.

Templariusze, jako członkowie zakonu zakonnego, składali śluby czystości, co oznaczało, że zobowiązywali się do życia w celibacie i powstrzymywania się od romantycznych związków. Ich oddanie było skoncentrowane na służbie Bogu, obronie wiary i walce w krucjatach, co ograniczało miejsce dla związków romantycznych. W związku z tym, miłość romantyczna nie była typowym elementem życia templariuszy w tradycyjnym sensie. Jednakże, jak w przypadku wielu historycznych postaci, istnieją różne legendy i spekulacje dotyczące prywatnych życiowych wyborów niektórych członków tego zakonu.

Oto kilka ciekawostek na temat templariuszy:

1. Tajemnicze symbole: Templariusze używali różnych symboli, w tym charakterystycznego krzyża pattée, który stał się ich znakiem rozpoznawczym. Ich symbole i insygnia często są nadal przedmiotem zainteresowania i tajemniczych interpretacji.

2. Bankierzy i finanse: Templariusze byli znani nie tylko z walki, ale także z działalności finansowej. Stali się jednymi z najwcześniejszych bankierów w Europie, udzielając pożyczek i zapewniając bezpieczne przechowywanie majątków.

Historia templariuszy: Baphomet został po raz pierwszy wspomniany w kontekście procesów przeciwko zakonowi templariuszy w XIV wieku. Podczas tortur niektórzy templariusze przyznali się do oddawania czci Baphometowi, choć nie jest jasne, co dokładnie oznaczało to imię, a same zeznania były wymuszone.

3. Rozwiązanie zakonu: Papież Klemens V rozwiązał zakon templariuszy w 1312 roku po oskarżeniach o herezję i inne przestępstwa. Część templariuszy została aresztowana i uwięziona, a ich majątek został skonfiskowany przez kościół i monarchów.

4. Teorie spiskowe: Istnieje wiele teorii spiskowych związanych z templariuszami, w tym sugestie, że przetrwali jako tajne stowarzyszenie, które miało wpływ na historię i politykę.

5. Dziedzictwo kulturowe: Mimo że zakon został rozwiązany ponad siedem wieków temu, templariusze nadal są obecni w kulturze popularnej, literaturze i filmach jako postacie tajemnicze i fascynujące.

Baphomet to synkretyczne bóstwo, któremu rzekomo oddawali cześć templariusze w świątyniach zwanych baphomeriami lub bafomeriami¹. Pierwszy znany opis Baphometa został wykonany przez Eliphasa Léviego, XIX-wiecznego okultystę. Lévi przedstawił Baphometa jako kozła z wielkimi rogami, z kobiecymi piersiami, ze skrzyżowanymi kopytami, siedzącego na ujarzmionym globie ziemskim. Na łbie miał pentagram, a na plecach skrzydła. Jego prawa ręka z napisem „Solve” (rozwiąż) i złożonymi na krzyż palcami była wyciągnięta ku znajdującemu się u góry półksiężycowi. Lewa ręka z napisem „Coagula” (zwiąż), również ze skrzyżowanymi palcami, wyciągnięta natomiast do półksiężyca na dole. Na pokrytym łuską brzuchu miał kaduceusz, mitologiczne narzędzie uśmierzania sporów, będący tutaj symbolem drzewa poznania dobra i zła, wyrażającego dualizm wszystkich rzeczy.

Baphomet to synkretyczne bóstwo, któremu rzekomo oddawali cześć templariusze w świątyniach zwanych baphomeriami lub bafomeriami¹. Pierwszy znany opis Baphometa został wykonany przez Eliphasa Léviego, XIX-wiecznego okultystę. Lévi przedstawił Baphometa jako kozła z wielkimi rogami, z kobiecymi piersiami, ze skrzyżowanymi kopytami, siedzącego na ujarzmionym globie ziemskim. Na łbie miał pentagram, a na plecach skrzydła. Jego prawa ręka z napisem „Solve” (rozwiąż) i złożonymi na krzyż palcami była wyciągnięta ku znajdującemu się u góry półksiężycowi. Lewa ręka z napisem „Coagula” (zwiąż), również ze skrzyżowanymi palcami, wyciągnięta natomiast do półksiężyca na dole. Na pokrytym łuską brzuchu miał kaduceusz, mitologiczne narzędzie uśmierzania sporów, będący tutaj symbolem drzewa poznania dobra i zła, wyrażającego dualizm wszystkich rzeczy.

Baphomet jest postacią, której korzenie są skomplikowane i wielowarstwowe, a jego historia wiąże się z różnymi interpretacjami i teoriami spiskowymi.

1. Historia templariuszy:

Baphomet został po raz pierwszy wspomniany w kontekście procesów przeciwko zakonowi templariuszy w XIV wieku. Podczas tortur niektórzy templariusze przyznali się do oddawania czci Baphometowi, choć nie jest jasne, co dokładnie oznaczało to imię, a same zeznania były wymuszone.

2. Etymologia:

Pochodzenie imienia „Baphomet” jest niejasne. Niektórzy sugerują, że może to być zniekształcenie imienia Mahometa (Muhammada), wskazując na oskarżenia templariuszy o herezję i kontakty z muzułmanami.

3. Eliphas Lévi:

Francuski okultysta Eliphas Lévi w swojej książce „Dogme et Rituel de la Haute Magie” z 1854 roku przedstawił obraz Baphometa, który stał się ikoną okultyzmu. Jego rysunek przedstawiał bóstwo z cechami kozła, co miało symbolizować jedność przeciwieństw: męskiego i żeńskiego, dobra i zła, światła i ciemności.

4. Symbolika Léviego:

Postać Baphometa w ujęciu Léviego jest pełna symboliki:

• – Kozie cechy: Rogi, broda i kopyta symbolizują dzikość i nieujarzmioną naturę.
•    – Kobiece piersi: Wskazują na androgyniczność bóstwa, łączącego cechy obu płci.
•    – Kaduceusz: Symbol medycyny, pokoju i dualizmu, znajdujący się na brzuchu Baphometa.
•    – Pentagram: Pięcioramienna gwiazda na czole symbolizuje ochronę i równowagę.
•    – Napisy „Solve” i „Coagula”: Alchemiczne terminy oznaczające rozpuszczanie i łączenie, odwołujące się do procesu transformacji duchowej.
• 5. Kultura popularna: Baphomet stał się ikoną w kulturze popularnej, zwłaszcza w kontekście okultyzmu, satanizmu i kontrkultury. Symbol ten jest często używany w sztuce, muzyce, literaturze i filmach, gdzie interpretowany jest na różne sposoby.
• 6. Kościół Szatana: Współczesny satanizm, zwłaszcza ten związany z Kościołem Szatana założonym przez Antona Szandora LaVeya, wykorzystuje wizerunek Baphometa jako symbol wolności, niezależności i buntu przeciwko konwencjonalnym normom społecznym i religijnym.

Historia i symbolika Baphometa są złożone i różnorodne, co czyni go fascynującym obiektem studiów w kontekście religioznawstwa, historii i kultury.

W kontekście templariuszy i ich rzekomego związku z Baphometem istnieje kilka kluczowych aspektów:

• 1. Oskarżenia o herezję: W 1307 roku król Francji, Filip IV Piękny, rozpoczął masowe aresztowania templariuszy, oskarżając ich o herezję, bałwochwalstwo, sodomię i inne zbrodnie. Jednym z głównych zarzutów było oddawanie czci tajemniczej postaci zwanej Baphometem.
• 2. Zeznania pod torturami: Wielu templariuszy podczas przesłuchań poddanych torturom przyznało się do czczenia Baphometa. Zeznania te były często sprzeczne i różniły się szczegółami, co wskazuje na to, że mogły być wymuszone. W zeznaniach pojawiały się opisy rzeźbionych głów lub innych przedmiotów, które miały reprezentować Baphometa, choć nie ma jednoznacznych dowodów na istnienie takich praktyk.
• 3. Interpretacje historyczne: Historycy debatowali nad tym, co mogło oznaczać imię Baphomet. Niektóre teorie sugerują, że mogło to być zniekształcenie imienia Mahometa, używane jako oskarżenie o herezję i kontakty z muzułmanami. Inne teorie proponują, że mogło to być szyfrowane lub symboliczne imię używane przez templariuszy w tajemnych rytuałach.
• 4. Brak jednoznacznych dowodów: Pomimo licznych teorii, nie ma jednoznacznych dowodów na to, że templariusze rzeczywiście oddawali cześć Baphometowi. Wiele oskarżeń przeciwko nim mogło być motywowanych politycznie i finansowo, jako że Filip IV miał duże długi wobec zakonu i przejęcie ich majątku było korzystne dla jego korony.
• 5. Dziedzictwo i legenda: Po rozwiązaniu zakonu templariuszy, legenda Baphometa przetrwała i była wykorzystywana w różnych kontekstach. Eliphas Lévi w XIX wieku nadał mu bardziej rozwiniętą formę i symbolikę, która przetrwała do dziś w okultyzmie i kulturze popularnej.
• 6. Różnorodność wizerunków: Opisy Baphometa z czasów procesów templariuszy różniły się znacznie. Niektórzy mówili o głowie z trzema twarzami, inni o brodatej głowie. Wizerunki te były niejednolite, co sugeruje brak jednego, ustalonego kultu.
• 7. Spuścizna w tajnych stowarzyszeniach: Późniejsze tajne stowarzyszenia, takie jak masoneria, często nawiązywały do symboliki templariuszy i Baphometa, choć w sposób alegoryczny i symboliczny. W literaturze i kulturze okultystycznej Baphomet stał się symbolem tajemnicy, wiedzy i rebelii przeciwko konwencjonalnym autorytetom.

Choć związek templariuszy z Baphometem jest historycznie niejasny i często kwestionowany, symbol ten stał się integralną częścią legend i interpretacji związanych z tajemniczym zakonem templariuszy oraz szeroko pojętym okultyzmem.